Θρησκευτικός Ορθόδοξος Γάμος - μέρος 2ο: Τελετουργικό και Λεπτομέρειες

O ελληνικός ορθόδοξος γάμος αποτελείται από δύο σημαντικά μέρη: 
τον Αρραβώνα και την τελετή του Γάμου.

Η γαμήλια τελετή ξεκινάει με τον αρραβώνα. Το ζευγάρι περιμένει στην πόρτα της εκκλησίας όπου ο ιερέας, σύμφωνα με όσα υπαγορεύει η θρησκεία, θα τους ρωτήσει αν είναι δική τους επιθυμία να έρθουν εις γάμου κοινωνία. Έπειτα θα τους οδηγήσει μέσα στην εκκλησία μπροστά από το τραπέζι του μυστηρίου. Ο ιερέας θα ευλογήσει τις βέρες και ο κουμπάρος θα τις περάσει στο δεξί χέρι του ζευγαριού όπου θα αλλάξει τις βέρες τρεις φορές, συμβολίζοντας την ένωση τους «...εις σάρκαν μιαν». Ο ιερέας θα ευλογήσει την ένωση αυτή τοποθετώντας το άμφιο του πάνω στα ενωμένα χέρια του ζευγαριού.

Συνέχεια έχει η τελετή του γάμου, η οποία κορυφώνεται με την στέψη του ζευγαριού. Παλαιότερα, το ζευγάρι κρατούσε δυο αναμμένα κεριά κατά την διάρκεια της τελετής αλλά αργότερα αντικαταστάθηκαν από δυο λαμπάδες, δεξιά και αριστερά από το τραπέζι μυστηρίου. Τα αναμμένα κεριά συμβολίζουν τον Ιησού Χριστό, το Φως του κόσμου σύμφωνα με την χριστιανική θρησκεία, που θα «φωτίσει» και θα ευλογήσει το ζευγάρι στο ξεκίνημα της νέα τους ζωής. Ο ιερέας, κρατώντας τα στέφανα θα σχηματίσει το σημείο του σταυρού στο μέτωπο του γαμπρού και της νύφης πριν τα τοποθετήσει στα κεφάλια τους. Τα στέφανα συνδέονται με μια κορδέλα που αντιπροσωπεύουν την ένωση των δυο αυτών ανθρώπων και το ξεκίνημα της κοινής τους ζωής, του δικού τους «Βασιλείου». Το ζευγάρι ασπάζεται τα στέφανα και ο κουμπάρος θα τα αλλάξει τρεις φορές.

Μετά από την στέψη, ο ιερέας θα διαβάσει εδάφια από την Βίβλο που αναφέρονται στα καθήκοντα του γάμου. Ο γαμπρός και η νύφη θα πιούν από το ίδιο ποτήρι κόκκινο κρασί και θα μοιραστούν μια κουταλιά μέλι με καρύδια, υποδηλώνοντας ότι είναι έτοιμοι να μοιραστούν μαζί χαρές και λύπες στην νέα τους ζωή. Σειρά έχει ο Χορός του Ησαΐα όπου ο ιερέας οδηγεί το ζευγάρι γύρω από το τραπέζι μυστηρίου τρεις φορές. Ο κυκλικός αυτός χορός συμβολίζει την αιωνιότητα του γάμου. ‘Όπως ο κύκλος, έτσι και ο γάμος δεν έχει αρχή και τέλος. Την ώρα που το ζευγάρι, χορεύει τον χορό του Ησαΐα, οι καλεσμένοι τους ραίνουν με ρύζι και ροδοπέταλα για να «ριζώσει» ο γάμος τους.

Η τελετή τελειώνει με τον ιερέα να σηκώνει τα στέφανα από τα κεφάλια των νεόνυμφων και να λύνει τα ενωμένα χέρια τους με την Βίβλο, θέλοντας να δείξει πως μόνο ο Θεός μπορεί πλέον να μπει ανάμεσα στο ζευγάρι.

Το ζευγάρι θα ευχαριστήσει τους καλεσμένους για την παρουσία τους και έπειτα θα μοιραστούν οι μπομπονιέρες. Αφού το ζευγάρι υπογράψει τις άδειες γάμου, ακολουθεί δεξίωση όπου το νεόνυμφοι χορεύουν τον πρώτο χορό της βραδιάς και έπειτα ακολουθούν οι οικογένειες του γαμπρού και της νύφης.

Λεπτομέρειες με σημασία:

• Χριστιανοί Ορθόδοξοι

Για να τελεστεί ένας Ελληνικός Ορθόδοξος γάμος, πρέπει ο γαμπρός, η νύφη αλλά και ο κουμπάρος να είναι χριστιανοί Ορθόδοξοι.

•  Το Τραπέζι 

Συμβολίζει την Αγία Τριάδα. Πάνω σε αυτή το Ιερό Ευαγγέλιο, δηλώνει ότι ο ίδιος ο Χριστός είναι παρών. Πάνω σε αυτό τα δακτυλίδια και τα στέφανα. Ο ιερέας τα παίρνει από τον ίδιο τον Χριστό και τα τοποθετεί στα δάχτυλα και τα κεφάλια των μελλονύμφων.

• Η τοποθέτηση των μελλονύμφων δίπλα – δίπλα

Συμβολίζει την ισοτιμία των δύο φύλων.

• Οι λαμπάδες 

Είναι σύμβολα της χριστιανικής πίστης του ζευγαριού στο Θεό. Συμβολίζουν την Θεία Φώτιση του Αγίου Πνεύματος που λαμβάνει το ζευγάρι με το μυστήριο του γάμου.

• Η ένωση των χεριών των μελλονύμφων από τον ιερέα 

Συμβολίζουν την ένδειξη ότι η ζωή τους ενώνεται από κείνη τη στιγμή από τον ίδιο τον Θεό που την ευλογεί και την εξαγιάζει.

• Το κοινό ποτήρι

Το ζευγάρι πίνει από το ίδιο ποτήρι το ευλογημένο κρασί, 3 φορές. Η διαδικασία αυτή συμβολίζει ότι από κείνη την στιγμή θα μοιράζονται όλες τις εμπειρίες της ζωής από κοινού, χαρές και λύπες.

• Ο αριθμός Τρία

Κατά την τέλεση ενός Ορθόδοξου γάμου επαναλαμβάνεται πολλές φορές ο συγκεκριμένος αριθμός, συμβολίζοντας την Αγία Τριάδα.

• Κρασί

Το ζευγάρι πίνει από την ίδια κούπα, δείχνοντας την κοινή ζωή που θα μοιραστεί από εδώ και πέρα. Η ιεροτελεστία αυτή, συνδέεται με το θαύμα του Ιησού Χριστού στην Κανά, στο οποίο μετέτρεψε το νερό σε κρασί.

• Βέρες

Το κυκλικό σχήμα τους είναι αντιπροσωπευτικό της αιωνιότητας του γάμου. Όπως ένας κύκλος δεν έχει αρχή και τέλος, έτσι και η ένωση του ζευγαριού είναι αιώνια και ατέρμονη.

• Ο χρυσός

Ως υλικό είναι όμορφο, άφθαρτο και καθαρό και ανόθευτο, συμβολίζει την αγνή και ατελείωτη ομορφιά της αγάπης του ζευγαριού.

• Στέφανα

Συμβολίζουν την ένωση των δυο ανθρώπων και την ανταμοιβή για την αρετή και την αφοσίωση τους. Το ζευγάρι είναι έτοιμο να δημιουργήσει το δικό του «Βασίλειο», δηλαδή το δικό του σπιτικό. Το στρογγυλό τους σχήμα κρατάει την ύπαρξη του κακού μακριά από το ζευγάρι.

• Ο κουμπάρος 

Εναλλάσσει τις βέρες και τα στέφανα 3 φορές για να υποδείξει την αποδοχή άνευ όρων του ενός από τον άλλο και το πνεύμα της αμοιβαίας πράξης.

• Ρύζι - Ροδοπέταλα

Οι καλεσμένοι ραίνουν με ρύζι και ροδοπέταλα το ζευγάρι που χορεύει τον χορό του Ησαΐα, για να «ριζώσει» ο γάμος του ζευγαριού. Το ρύζι, συμβολίζει την ευχή για αφθονία και πλούτο στην νέα ζωή του ζευγαριού και τα ροδοπέταλα το να είναι ανθόσπαρτος ο βίος τους. 

Παλαιότερα, οι καλεσμένοι έραναν με σπόρους σιτηρών το ζευγάρι για να ενισχύσουν την γονιμότητα της νύφης και να αποκτήσουν πολλά παιδιά. Κάποιο πολιτισμοί, θεωρούσαν ότι το ρύζι «εξόρκιζε» τα «κακά» πνεύματα και αποσπούσε την προσοχή τους από το νιόπαντρο ζευγάρι.

• Ο χορός του Ησαΐα. 

Δεν είναι ακριβής η έκφραση. Το σωστό είναι ότι δεν χορεύουν τίποτε, αλλά περιφέρονται από τον ιερέα στο όνομα της Αγίας Τριάδας, τρεις φορές γύρω από την προσωρινή Αγία Τράπεζα, ο οποίος κρατάει το Ιερό Ευαγγέλιο, σύμβολο της παρουσίας του Χριστού. Κατά τη διάρκεια της περιστροφικής κίνησης, που συμβολίζει την αιωνιότητα και την πιστή ακολουθία του Χριστού, ψέλνονται τρία τροπάρια από τα οποία το ένα αρχίζει με τη φράση «Ησαΐα χόρευε…». Η αναφορά του Προφήτη Ησαΐα  γίνεται γιατί ήταν ο κατεξοχήν προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης ο οποίος προείπε τη Σάρκωση του Χριστού από την Παναγία.

• Η μετακίνηση στεφανιών από τα κεφάλια των νεόνυμφων 

Δηλώνει την εναπόθεση στα κεφάλια τους των ευχών του ιερέα. Ο ιερέας παίρνοντας το Ιερό Ευαγγέλιο, χωρίζει τα χέρια τους συμβολίζοντας σε όλους ότι εφόσον ο Θεός τους ένωσε, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να τους χωρίσει. ("Ους ο Θεός συνέζευξε, άνθρωπος μη χωριζέτω"  -Ματθ. ΙΘ', 6-)

• Τα κουφέτα

Το λευκό τους χρώμα συμβολίζει την αγνότητα. Το αυγοειδές σχήμα τους αντιπροσωπεύει την καινούρια ζωή που ξεκινάει με το γάμο, όπως μέσα από το αβγό γεννιέται μια νέα ζωή. Η σκληρότητα των κουφέτων υποδεικνύει την αντοχή και το σθένος του γάμου. Η γλυκόπικρη γεύση αντιπροσωπεύει τις χαρές και τις λύπες της ζωής, ενώ το γλυκό περίβλημα ζάχαρης είναι η ελπίδα ότι η ζωή θα φέρει στο ζευγάρι περισσότερες χαρές παρά λύπες!

• Ο αριθμός των κουφέτων 

Πολλοί πιστεύουν ότι ο αριθμός των κουφέτων πρέπει να είναι περιττός. Αυτό όμως δεν ισχύει, ο αριθμός των κουφέτων πρέπει να είναι πρώτος αριθμός, δηλαδή: 1,2,3,5,7,11,13,17, κτλ. Οι πρώτοι αριθμοί λέγονται αυτοί που διαιρούνται μόνο από τη μονάδα (1) και τον εαυτό τους και από κανένα άλλο αριθμό. Ο αριθμός των κουφέτων λοιπόν μας δείχνει το αδιαίρετο του ζευγαριού και το ότι κανείς και τίποτα δεν μπορεί να τους χωρίσει παρά μόνο ο θάνατος (το ένα) ή οι ίδιοι με την λάθος συμπεριφορά τους.

• Αναμνηστικά Γάμου (Μπομπονιέρες)

Μετά το τέλος της τελετής, μοιράζονται στους καλεσμένους μπομπονιέρες σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης για την παρουσία τους στο γάμο. Οι μπομπονιέρες περιέχουν συνήθως μονό αριθμό κουφέτων που συμβολίζουν την «αδιαιρετότητα» του ζευγαριού και τις «πικρές» και «γλυκές» στιγμές που θα γευτούν στην νέα τους ζωή.

• Η ανθοδέσμη της νύφης

Η γαμήλια ανθοδέσμη είναι η δήλωση του γαμπρού προς τη νύφη, ότι είναι το λουλούδι στη ζωή του και θα της εξασφαλίσει «βίο ανθόσπαρτο» με αγάπη και ευτυχία. Η νύφη πετάει το μπουκέτο της σε κάποια ανύπανδρη φίλη της για να έχει την τύχη με το μέρος της . Αυτό λοιπόν σήμαινει πως η ανύπανδρη γυναίκα που θα πιασει το μπουκέτο θα είναι η επόμενη που θα παντρευτεί.

• Η τούρτα 

Αποτελεί την επέκταση της συνήθειας των κουφέτων και αποτελεί σύμβολο γονιμότητας.

• Το φιλί 

Το φιλί στην εκκλησία κατά κάποιον τρόπο νομιμοποιεί το δέσιμο.